Omuz kırıkları, omuz eklemini oluşturan kemiklerden biri olan humerus (üst kol kemiği), klavikula (köprücük kemiği) veya skapula (kürek kemiği) üzerinde meydana gelen kırıklardır. Genellikle düşme, trafik kazaları veya yüksek enerjili darbeler nedeniyle oluşur. Omuz bölgesi, vücudun en hareketli eklemlerinden biri olduğu için kırıklar hareket kabiliyetini büyük ölçüde etkileyebilir.
Omuz kırıkları, gençlerde travma sonucu, yaşlı bireylerde ise osteoporoz (kemik erimesi) nedeniyle daha sık görülmektedir. Ankara’daki ortopedi uzmanları tarafından modern cerrahi ve konservatif yöntemlerle bu kırıklar başarıyla tedavi edilebilmektedir.
Omuz kırıklarının en yaygın nedenleri şunlardır:
Düşmeler: Özellikle yaşlı bireylerde düşme sonucu humerus veya klavikula kırıkları meydana gelebilir.
Trafik Kazaları: Yüksek enerjili darbeler, omuz bölgesinde kırıklara yol açabilir.
Spor Yaralanmaları: Futbol, basketbol, kayak, bisiklet gibi sporlar sırasında omuza alınan darbeler kırığa neden olabilir.
Travmalar: Çarpma, sıkışma veya ağır bir yük kaldırma gibi ani zorlamalar sonucu oluşabilir.
Kemik Hastalıkları: Osteoporoz gibi kemik yoğunluğunu azaltan hastalıklar, omuz kırığı riskini artırır.
Omuz kırıkları, kırığın oluştuğu bölgeye göre farklı gruplara ayrılır:
Genellikle düşmeler sonucu oluşur.
Proksimal humerus kırıkları, omuz eklemine yakın bölgede meydana gelir.
Orta veya distal humerus kırıkları, omuzdan daha aşağıda meydana gelir ve sinir hasarı riski taşır.
Genellikle doğrudan omuz üzerine düşme sonucu oluşur.
Bebeklerde doğum travması sırasında da görülebilir.
Omuz hareketlerini kısıtlayarak günlük aktiviteleri zorlaştırabilir.
Nadir görülen bir kırık türüdür.
Genellikle yüksek enerjili travmalar, trafik kazaları veya ağır darbelere bağlı olarak oluşur.
Omuz kırıkları, kırığın türüne ve ciddiyetine bağlı olarak farklı belirtiler gösterebilir:
✔ Şiddetli Omuz Ağrısı: Kırık oluştuğunda ani ve şiddetli bir ağrı hissedilir.
✔ Hareket Kısıtlılığı: Kırık olan tarafta kolun kaldırılması veya hareket ettirilmesi zorlaşır.
✔ Şişlik ve Morarma: Kırık bölgesinde ödem, şişlik ve cilt altında morarma görülebilir.
✔ Omuzda Şekil Bozukluğu: Özellikle köprücük kemiği kırıklarında gözle görülür bir deformite oluşabilir.
✔ Kolda Uyuşma ve Güçsüzlük: Sinir sıkışması veya hasarı meydana gelmişse elde ve kolda uyuşma hissedilebilir.
✔ Tıkırtı veya Anormal Hareket: Kırık kemik uçları birbirine sürtündüğünde çıtırtı sesi duyulabilir.
Omuz kırıklarının tanısı, fizik muayene ve görüntüleme yöntemleri ile konulur:
Fizik Muayene: Doktor, hastanın ağrı seviyesini ve hareket açıklığını değerlendirir.
Röntgen: Kırığın tam konumunu ve şiddetini belirlemek için kullanılır.
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Bağ dokuların ve kasların durumu hakkında detaylı bilgi sağlar.
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Küçük ve kompleks kırıkları tespit etmek için kullanılabilir.
Omuz kırıkları hastanın yaşına, kırığın tipine ve hareket kısıtlılığına bağlı olarak farklı yöntemlerle tedavi edilir.
Omuz Askısı Kullanımı: Hafif kırıklarda omuzu sabit tutmak için kullanılır.
Ağrı Kesici ve İltihap Önleyici İlaçlar: Ağrıyı ve şişliği azaltmak için kullanılır.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Omuz hareketlerini korumak ve kasları güçlendirmek için gereklidir.
Eğer kırık şiddetliyse veya eklem stabilitesini bozuyorsa cerrahi müdahale gerekir. Uygulanan cerrahi yöntemler şunlardır:
Kırık kemik plak ve vidalar ile sabitlenerek iyileşme süreci başlatılır.
Özellikle genç ve aktif hastalar için uygundur.
Humerus kırıklarında eklem yüzeyi ciddi şekilde zarar görmüşse kalıcı protez uygulanabilir.
Yaşlı hastalar için daha uygun bir cerrahi yöntemdir.
Omuz kırığı sonrası iyileşme süreci uygulanan tedaviye bağlı olarak değişiklik gösterebilir:
İlk Günler: Hareket kısıtlaması ve ağrı yönetimi ön plandadır.
İlk 2-4 Hafta: Omuz askısı veya alçı kullanılır.
4-8 Hafta: Fizik tedavi süreci başlatılır, eklem hareket açıklığı artırılır.
3-6 Ay: Hastalar normal aktivitelerine dönebilir.