Donuk omuz sendromu (Adheziv kapsülit), omuz eklem kapsülünün iltihaplanması ve kalınlaşması sonucu omuz hareketlerinin ciddi şekilde kısıtlandığı, ağrılı bir hastalıktır. Omuz eklemini çevreleyen bağ dokuların sertleşmesi, eklemin normal hareket aralığını kaybetmesine neden olur. Hastalar genellikle omuzlarını hareket ettirmekte zorlanır ve günlük aktivitelerini yaparken ciddi rahatsızlık hissederler.
Donuk omuz sendromu genellikle 40 yaş üzerindeki bireylerde görülür ve kadınlarda erkeklere oranla daha sık rastlanır. Diyabet, tiroid hastalıkları ve omuz travmaları gibi bazı sağlık durumları bu hastalığın oluşma riskini artırabilir.
Bu hastalığın kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı faktörler donuk omuz gelişme riskini artırabilir:
Travmalar ve Ameliyatlar: Omuz bölgesine alınan darbeler, kırıklar veya cerrahi işlemler sonrası hareket kısıtlılığı gelişebilir.
Uzun Süre Hareketsizlik: Kolun veya omzun uzun süre hareketsiz kalmasına neden olan durumlar (örneğin felç, uzun süreli kol alçısı kullanımı) omuz ekleminde sertleşmeye yol açabilir.
Diyabet: Diyabet hastalarında donuk omuz sendromu daha sık görülür ve hastalık daha ağır seyredebilir.
Tiroid Hastalıkları: Hipotiroidi veya hipertiroidi gibi tiroid bozuklukları donuk omuz gelişimini tetikleyebilir.
Otoimmün Hastalıklar: Vücudun bağışıklık sistemi eklem dokularına zarar verebilir.
Omuz Eklemi Enfeksiyonları veya İltihabi Hastalıklar: Bazı artrit türleri ve enfeksiyonlar omuz eklem kapsülünde yapışıklıklara neden olabilir.
Donuk omuz sendromu genellikle 3 aşamada ilerler:
Omuzda giderek artan bir ağrı hissedilir.
Özellikle gece ağrıları belirgin hale gelir.
Omuz hareketleri kısıtlanmaya başlar.
Bu evre genellikle 2-9 ay arasında sürer.
Omuz hareketleri ciddi şekilde azalır.
Günlük aktiviteleri yapmak zorlaşır.
Ağrı azalabilir ancak hareket kısıtlılığı devam eder.
Bu dönem yaklaşık 4-12 ay sürebilir.
Omuz hareketleri yavaş yavaş normale dönmeye başlar.
Ağrı önemli ölçüde azalır.
Hastalar günlük aktivitelerine dönebilir.
Bu evre 6 ay ile 2 yıl arasında sürebilir.
Donuk omuz sendromu teşhisi, hastanın öyküsü ve fizik muayene bulgularına dayanarak konur. Tanıda kullanılan yöntemler şunlardır:
Fizik Muayene: Doktor, hastanın omuz hareketlerini değerlendirerek kısıtlılık derecesini belirler.
Radyolojik Görüntüleme: Röntgen, ultrason veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi yöntemler eklem yapısında başka bir sorun olup olmadığını görmek için kullanılabilir.
Omuz Hareket Testleri: Pasif ve aktif hareket testleri ile hastalığın evresi belirlenebilir.
Donuk omuz sendromu genellikle zamanla kendiliğinden düzelme eğiliminde olsa da, tedavi sürecini hızlandırmak ve ağrıyı azaltmak için çeşitli yöntemler uygulanabilir.
Ağrıyı ve iltihabı azaltmak için non-steroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) kullanılabilir.
Ağır vakalarda kortikosteroid enjeksiyonları uygulanabilir.
Omuz eklem hareket açıklığını artırmaya yönelik egzersizler büyük önem taşır.
Fizyoterapistler tarafından uygulanan manuel terapi teknikleri omuz eklem hareketlerini geliştirmeye yardımcı olabilir.
Genel anestezi altında yapılan bu yöntemde, omuz eklemi nazikçe hareket ettirilerek eklem kapsülü gevşetilir.
Çok şiddetli vakalarda ve diğer tedavilere yanıt vermeyen hastalarda artroskopik kapsül gevşetme ameliyatı uygulanabilir.
Evde uygulanabilecek bazı basit egzersizler omuz hareket açıklığını artırabilir:
Sarkaç Egzersizi: Vücudu öne eğerek kolu serbest bırakıp küçük daireler çizme.
Parmak Yürütme Egzersizi: Parmakları duvarda yukarı doğru kaydırarak omuzu esnetme.
Omuz Germe Egzersizi: Etkilenen kolu sağlıklı kola yardımcı olarak yukarı kaldırma.
Bu egzersizler düzenli olarak yapıldığında donuk omuz sendromunun etkileri hafifletilebilir.